Μυθολογία και ιστορία
Ο Ενιπέας γνωστός από τα ομηρικά χρόνια ήταν ένας ωραιότατος ποτάμιος θεός. Το όνομα Ενιπεύς ήταν και ένα από τα λατρευτικά προσωνύμια του θεού Ποσειδώνα και σημαίνει θορυβώδης. Κατά την ελληνική μυθολογία ήταν ένας όμορφος νέος που τον ποθούσαν όλες οι θεές του Ολύμπου. Σύμφωνα λοιπόν με τον αρχαίο μύθο , τον ερωτεύτηκε η Τυρώ, κόρη του βασιλιά της Ήλιδας, Σαλμωνέα. Συχνά κατέβαινε στις όχθες του και θρηνούσε πάνω απ’ τα νερά του, γιατί ο έρωτάς της ήταν χωρίς ανταπόκριση. Ο Ποσειδώνας άδραξε την ευκαιρία που ήταν ερωτευμένος μαζί της μεταμορφώθηκε με την όψη του Ενιπέα και αποπλανώντας την έκανε δική του στις εκβολές του ποταμού. Ο θεός αποκάλυψε αργότερα την ταυτότητα του και της προ είπε την γέννηση των δίδυμων παιδιών της. Σύμφωνα με άλλο μύθο αναφέρεται ότι στο φαράγγι του Ενιπέα κατασπαράχθηκε από τις Μαινάδες ο Ορφέας, ενώ στα νερά του λούζονταν η πανέμορφή Λητώ, μητέρα της θεάς Αρτέμιδος και του θεού Απόλλωνα. Σε τοπικούς θρύλους, ο Ενιπέας εμφανίζεται ακόμη και σήμερα και λούζει τα μαλλιά του στις όχθες του ποταμού. Επίσης ο Λουκιανός, ρήτορας και σατυρικός συγγραφέας του 2ου αιώνα μ.Χ αφιέρωσε έναν από τους διαλόγους του στον μυθικό Ενιπέα.
ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ -λ- (ΑΔΗΣ, ΝΕΚΥΙΑ)
Μετάφραση Ν. Καζαντζάκη
λ230 Και τούτη η πιο καλή μου εικάστηκε βουλή στο λογισμό μου·
λ231 απ’ το παχύ μερί τ’ ολόμακρο ξεγύμνωσα σπαθί μου,
λ232 κι από το μαύρο γαίμα όλες μαζί δεν άφηνα να πιούνε.
λ233 Κι όπως εκείνες πήραν κι έρχουνταν η μια στην άλλη πίσω,
λ234 γραμμή ρωτούσα για τη φύτρα τους,
λ 235 Εκεί είδα εγώ την αρχοντόσογη Τυρώ να φτάνει πρώτη,
λ 236 κι έλεγε κόρη του αψεγάδιαστου του Σαλμωνέα πως ήταν
λ 237 την είχεν ο Κρηθέας γυναίκα του, του Αίολου ο γιος, μα πρώτα
λ 238 αυτή έναν ποταμό ερωτεύτηκε, το θείο τον Ενιπέα,
λ 239 τον ποταμό που τα ομορφότερα νερά στη γης σκορπίζει,
λ 240 γι’ αυτό συχνά κι εκείνη πήγαινε στα πάγκαλα νερά του.
λ 241 Τούτου την όψη ο σαλευτής της γης, ο Κοσμοσείστης, πήρε
λ 242 και πλάγιασε, στου βαθιοστρόβιλου του πόταμου το στόμα,
λ 243 μαζί της· κύμα τους περίζωσε καμπουρωτό, γεράνιο,
λ 244 σαν ορός, το θεό σκεπάζοντας και τη θνητή γυναίκα.
λ 245 Τη ζώνη εκεί ο θεός της έλυσε της παρθενίας και μ’ ύπνο
λ 246 την περεχύνει, κι ως εχάρηκε μαζί της την αγάπη,
λ 247 σφίγγει το χέρι της, της μίλησε κι αυτά της λέει τα λόγια:
λ 248 «Χαίρου, γυναίκα, την αγάπη μου! Στο γύρισμα του χρόνου
λ 249 γιους διαλεχτούς θα κάμεις· ο έρωτας ποτέ των αθανάτων
λ 250 δεν πάει χαμένος· μόνο γνοιάζου τους και μικρανάθρεψέ τους.
λ 251 Τώρα στο σπίτι τράβα αμίλητη και κρύβε τ’ όνομά μου·
λ 252 ο Ποσειδώνας όμως κάτεχε πως είμαι, ο κοσμοσείστης!”
λ 253 Είπε, και βούτηξε στη θάλασσα την πολυκυματούσα·
Ιστορία και υγιεινή διατροφή.
Η ελιά αποτελεί αναπόσπαστο σύμβολο που συναντάμε με διάρκεια στην ιστορία. Σύμβολο γνώσης και σοφίας από την θεά Αθηνά, έπαθλο νίκης κατά την στέψη στους αρχαίους ολυμπιακούς αγώνες, ένδειξη ειρήνης και γονιμότητας, ευμάρειας και υγείας. Το ελαιόλαδο από την προϊστορική εποχή συνδέεται με την υγιεινή διατροφή, την φροντίδα του σώματος αλλά και με τον καλλωπισμό. Κατά την αρχαιότητα κατέχει εξέχουσα θέση σε εκφάνσεις της ιδιωτικής και κοινωνικής ζωής. Επίσης κατά τους αρχαίους ολυμπιακούς αγώνες οι αθλητές αλείφονται με λάδι πριν από την καθημερινή άσκηση την προπόνηση και τους αγώνες. Η πρακτική αυτή βοηθούσε στην τόνωση των μυών, την προστασία από το κρύο, και την αποφυγή της αφυδάτωσης. Ο αρύβαλλος γεμάτο λάδι, αποτελούσε το απαραίτητο συνοδευτικό αγγείο των αθλητών. Οι αθλητές χρησιμοποιούσαν την στλεγγίδα για να αφαιρέσουν την άμμο και την σκόνη που έχουν κολλήσει στο λαδωμένο σώμα τους.
